INTRODUCTIE & OVERZICHT PLANTENBEREIDINGEN

Afhankelijk van de stoffen die je wil extraheren zijn verschillende bereidingen het meest of minst effectief voor de specifieke plant. Hierbij speelt de oplosbaarheid van de specifieke inhoudsstof een grote rol. Kruidengeneeskunde maakt gebruik van verschillende kruidenbereidingen om de geneeskrachtige eigenschappen van planten te benutten. Hier zijn enkele van de meest voorkomende kruidenbereidingen in kruidengeneeskunde:

1. Tincturen: Tincturen zijn vloeibare extracten van kruiden die zijn gemaakt door gedroogde of verse kruiden in alcohol of een mengsel van alcohol en water te weken. Alcohol wordt vaak gebruikt omdat het de actieve bestanddelen van de kruiden efficiënt kan extraheren. Tincturen worden doorgaans oraal ingenomen of toegevoegd als extract aan cosmeticaproducten. 

2. Thee of infusies: Dit is een van de meest traditionele bereidingswijzen. Thee wordt gemaakt door gedroogde of verse planten in heet water te laten trekken. Infusies zijn vergelijkbaar in bereiding, maar zijn vaak een sterker aftreksel doordat het plantmateriaal langer wordt geweekt in het hete water. Thee en infusies kunnen zowel intern als extern worden gebruikt.

3. Afkooksels: Afkooksels worden gemaakt door gedroogde kruiden te koken in water gedurende een bepaalde tijd. Dit wordt vaak gebruikt voor hardere plantendelen zoals wortels, schors of zaden, die meer tijd nodig hebben om hun actieve stoffen af te geven.

4. Oliën en zalven: Kruiden kunnen worden gemengd met oliën om oliemaceraten te maken. Deze oliën kunnen worden als basis in vele cosmetische toepassingen. Denk aan bijvoorbeeld aan lotions, crèmes en massageolie. 

5. Zalven en balsems: Zalven en balsems worden gemaakt door kruidenextracten te mengen met een vette basis, zoals bijenwas. Ze worden vaak op de huid aangebracht voor lokale verlichting van pijn, irritatie of ontsteking.

6. Absolue: Een absolue is een aromatische verbinding die wordt verkregen uit natuurlijke bronnen, zoals bloemen, harsen of ander plantmateriaal, via een specifieke extractiemethode. Het is een geconcentreerd en aromatisch materiaal dat wordt gebruikt in de parfumindustrie en bij het maken van geuren. Absolues zijn vergelijkbaar met etherische oliën, maar ze worden op een iets andere manier geproduceerd. Absolues worden over het algemeen verkregen via extractie met vluchtige oplosmiddelen, zoals hexaan of ethanol. Deze oplosmiddelen worden gebruikt om de aromatische verbindingen uit plantaardig materiaal te extraheren. Een andere methode om aromatische verbindingen te extraheren is 'enfleurage'. Enfleurage is een oude en traditionele methode voor het extraheren van geuren en aromatische verbindingen uit bloemen, zoals jasmijn en roos. Deze methode wordt vaak geassocieerd met de parfumindustrie en werd historisch gezien veel gebruikt om natuurlijke bloemengeuren te verkrijgen voordat moderne technieken zoals stoomdestillatie en oplosmiddelextractie werden ontwikkeld. Hoe enfleurage werkt: Glasplaten worden gebruikt als medium voor de extractie. Deze platen zijn bedekt met een dunne laag vet meestal samengesteld uit dierlijk vet (zoals reuzel) of plantaardige olie, zoals palmolie of kokosolie. Verse bloemen worden op de laag vet gelegd. De bloemen worden meestal zorgvuldig gerangschikt. De bloemen blijven gedurende een bepaalde periode op deze vetlaag liggen. Tijdens deze periode geven de bloemen hun aromatische verbindingen af aan het vet. Na verloop van tijd worden de gebruikte bloemen verwijderd en worden nieuwe verse bloemen op dezelfde vetlaag geplaatst. Dit proces wordt herhaald totdat het vet verzadigd is met het aroma. Uiteindelijk wordt het vet, dat doordrenkt is met de geur van de bloemen, verzameld en verder verwerkt.

7. Kompressen: Een kompres is een doek of verband gedrenkt in een afkooksel of tinctuur van kruiden. Het wordt aangebracht op het lichaam om pijn, ontsteking of andere aandoeningen te verlichten.

8. Capsules of tabletten: Voor gemakkelijke inname worden gedroogde kruiden vaak verwerkt tot capsules of tabletten. Dit maakt het eenvoudig om nauwkeurige doses in te nemen.

9. Etherische oliën: Etherische oliën worden geëxtraheerd middels stoomdestillatie uit plantmateriaal en bevatten geconcentreerde verbindingen.

10. Siropen: Planten kunnen worden verwerkt tot siropen. Deze siropen worden vaak ingenomen om symptomen zoals hoesten of keelpijn te verlichten.

11. Hydrolaten: Een hydrolaat, ook wel hydrosol genoemd, is een bijproduct van het proces van stoomdestillatie, dat wordt gebruikt om etherische oliën uit planten te extraheren. Tijdens het stoomdestillatieproces wordt waterdamp door het plantaardige materiaal geleid om de vluchtige aromatische verbindingen te verdampen. Wanneer deze damp wordt afgekoeld, condenseert deze tot zowel etherische olie als hydrolaat. Het hydrolaat is het waterige bijproduct en bevat meestal de in water oplosbare componenten van het oorspronkelijke plantaardige materiaal, samen met zeer kleine hoeveelheden essentiële olie.
12. Crème: Een crème is een halfvaste emulsie die vaak wordt gebruikt in cosmetica, huidverzorging en farmaceutische producten. Het bestaat meestal uit een mengsel van water en olie, waarbij water in olie (W/O) of olie in water (O/W) emulsies de meest voorkomende vormen zijn. Crèmes worden op de huid aangebracht voor verschillende doeleinden, zoals hydratatie, het aanbrengen van actieve ingrediënten, bescherming en genezing van de huid. Een crème is in sommigen gevallen beter dan een zalf of balsem omdat een crème ook een waterdeel bevat en de huid dus hydrateert. Vervolgens zorgt het olie deel in de emulsie ervoor dat het vocht ook wordt vastgehouden in de huid. Zo kunnen emulsies beter werken bij droge huid, maar ook bij een verbrande huid. Het laat de huid ademen en zorgt ervoor dat de hitte weg kan, brengt vocht in en houdt het vast. Een ander voordeel van crèmes is dat je wateroplosbare actieve ingrediënten kan toevoegen zoals hyaluronzuur, vitamines, antioxidanten en zonnefilters, om specifieke huidproblemen aan te pakken of om de huid te verbeteren. 
13. Oxymel: Een oxymel is een traditioneel tonicum dat wordt gemaakt door azijn en honing te combineren en te mengen met plantmateriaal. Dit mengsel wordt vaak gebruikt voor zowel culinaire als medicinale doeleinden. Het woord "oxymel" is afgeleid van het Griekse "oxy" (scherp of zuur) en "meli" (honing), wat verwijst naar de twee belangrijkste ingrediënten van dit mengsel. Een traditioneel oxymel bestaat uit drie hoofdingrediënten: azijn, honing en kruiden. Azijn levert het zure element, terwijl honing zoetheid en viscositeit toevoegt. De kruiden of smaakstoffen worden toegevoegd om specifieke smaken of medicinale eigenschappen te bieden. Vaak worden er planten als hete pepers, knoflook, oregano, gember en kruiden aan toegevoegd.